De Haas

,. en konijn worden in de symboliek niet onderscheiden.

In vele oude culturen is de haas een maan dier, daar de donkere vlekken op de volle maan aan een springende haas doen denken - bijvoorbeeld in de codices van de Azteken, waar de haas (tochtli, tevens het achtste van de twintig dagsymbolen, een gelukkig teken) wordt uitgebeeld met een u-vormige maanhiëroglyfe, en in het oude China, waar de maanhaas in een vijzel kaneelstokjes verpulvert en 'lang leven' symboliseert.

Ook bij de Indiase boeddhisten, bij de Kelten, de Hottentotten en in het oude Egypte was de haas met de maan geassocieerd.

Verder vloeit zijn symbolische betekenis voort uit aan hem toegeschreven reële of legendarische eigenschappen, zoals waakzaamheid: hij zou met open ogen slapen, en hazen vlees veroorzaakt volgens middeleeuwse dokters slapeloosheid; vreesachtigheid: in de Middeleeuwen verbeeldde een voor een haas vluchtende bewapende man Ignavia, de lafheid; excessieve vruchtbaarheid en bereidheid tot paren: daarmee werd hij tot symbool van de wellust, terwijl daarentegen een witte haas, neergevlijd aan de voeten van de Heilige Maagd, de overwinning op alle 'vleselijkheid' uitdrukt; weerloosheid: daardoor staat hij voor de slechts op God vertrouwende mens.

De paashaas met het vruchtbaarheidssymbool ei speelt een rol van betekenis in lentegebruiken. Soms ziet men drie hazen afgebeeld waarvan de oren een driehoek vormen (- drievuldigheid).

Antieke voorstellingen schrijven aan de haas overwegend positieve eigenschappen toe. Zijn snelheid en waakzaamheid hebben volgens Plutarchus (46 v..C tot 120 n.C.) 'iets goddelijks'.

,. Dit lievelingsdier van Aphrodite is volgens Plinius (23 tot 79 n..C) zeer nuttig voor vrouwen: hazen vlees zou steriele vrouwen vruchtbaar maken, het eten van een hazen scrotum zou de conceptie van jongens begunstigen.

Van de magiër Apollonius van Tyana (gestorven omstreeks 97 n.C.) is de raad overgeleverd om driemaal met een haas om een barende vrouw heen te lopen; dit zou de bevalling vergemakkelijken (- haan).

In het oude China is de haas het vierde dier van de dierenriem (- ster). De afbeelding van zes knapen om een mens met een hazen kop symboliseert de wens bij het maanfeest uitgesproken, dat de tot het gezin behorende kinderen vreedzaam tot hoge ambten mogen opklimmen.

Vanwege zijn associatie met de maan is de haas een yin-dier.

Een bijzondere rol speelt in de boeddhistische legende een haas die uit medelijden, zijn leven offerend, in het vuur springt om de hongerende Boeddha te voeden. In de mythologie van de Noord-amerikaanse Indianen vertegenwoordigt de haas de held Gluskap of Manabozho, die als schepper de wereld haar huidige vorm gaf.

Als listige figuur overweldigt hij grotere en sterkere dieren als beren en buffels.

Voor psychologisch georiënteerde symboolonderzoekers staat niet de snelheid of de vreesachtigheid van de haas, maar diens snelle voortplanting op de voorgrond; deze maakt hem tot het prototype van dierlijke vruchtbaarheid en hitsige seksualiteit. Bron prisma van de symbolen

Mijn uitleg over het gebruik van dit hazensymbool voor Lepus Ludens vind je hier>>>>

Haas volgens Jacob van Maerlant Het boek der Natuur

Lepus is de Latijnse naam van de haas, een dier dat door veel mensen graag wordt gegeten. Hazen zijn erg laf en slaan snel op de vlucht.

Overdag eten ze bijna niets, daar zijn ze te bang voor. De wezel speelt met de haas, maar bijt zijn speelgenoot de strot af zodra hij die bij de keel kan grijpen.

Hazen veranderen om het jaar van geslacht.

Als het nodig is, eten ze sneeuw.

De geleerde Ambrosius schrijft over een land waar de hazen 's winters wit zijn en als het minder koud wordt hun oude vacht weer terugkrijgen.

Oogaandoeningen kunnen worden genezen door de longen van een haas op de ogen te leggen.

Fijngewreven hazen longen zijn goed tegen voetkwalen.

Stremsel van de hazen maag (dat zeer lang bewaard kan worden) zuivert het lichaam van ziekten en hazen vlees is goed voor mensen die een vochtige constitutie hebben.

Hazen rennen bergopwaarts sneller voor de honden uit dan bergafwaarts - in het laatste geval wordt hun vaart geremd door hun korte voorpoten.

illustratie

Hazen veranderen om het jaar van geslacht!